Yaş Meyve-Sebze Kutuları

Oluklu mukavva sektöründe, kapasite fazlalığı olduğu dönemlerde; “yaş meyve sebze kutuya girse, kurulu oluklu kapasitesinin yetmeyeceği...” masallarını uzun yıllar dile getirdik ve kendimizi kandırdık.  Aşağıdaki  ile takip edecek olan bir iki yazıda, kasa tipi kutuları ve sorunlarını incelemeye çalışacağım.

Plaform

En bilinen ve en çok kullanılan kutu modelidir. Piyasada plaTform şeklinde yanlış telaffuz edilir. International Paper firması tarafından icat edilip-patenti alınması 1980’den öncedir.

Köşe takozlu

Plaform’a göre daha mukavimdir, ancak daha fazla oluklu mukavva kullanılmaktadır. Plaform ile aynı dönemde piyasaya çıktığını düşünüyorum. Bu model “boix” olarak da bilinmektedir. Genellikle, köşe takozlarını örten, (plaformdaki gibi) kuşaklı modelleri  tercih edilmektedir.

P84

Smurfit Kappa’nın patentli ürünü olan P84, adından da anlaşılacağı üzere 1984’de piyasaya sunulmuştur. İçe katlanan yüzlerin kısa veya tam olması ile hangi yüzlerde katlama olduğuna göre 12 kadar modeli mevcuttur.

 

Elle kurmalı

Elle kurmalı kutu tipinde çok sayıda model bulunmaktadır. Aşağıdaki üçü örnek olarak verilmiştir.

Bliss

Bliss hakkında detaylı bilgi önceki yazımda mevcuttur.

Ürün cinslerine göre tavsiye edilen kutu şekilleri (İspanyol bir satıcının önerileri) aşağıdaki linkten görülebilir. Aralarında ülkemizde hiç bilinmeyen modeller de mevcuttur.

http://www.envases.cl/ingles/citricos_eng.htm

Ülkemizdeki durum

Türkiye’ye ilk kasa tipi kutular 1984 yılında Dentaş tarafından getirilmiştir. 1985’de Dentaş biri köşe takozlu diğeri plaform olmak üzere iki katlama makinesi ithal etmiştir. Başlangıçta, ahşap ambalajın ucuzluğu nedeniyle bu makineler uzun yıllar atıl durumda kalmıştır. 1998’den itibaren kasa kutuların kullanımı hızla artmıştır.

Başlangıçta uygun hammaddeler kullanılırken, müşterilerin “fiyat indirin” baskıları ile  daha düşük gramajlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum hemen her yıl Rusya’da çöken kutu  faturalarına yol açmıştır. Bir masa ile telefondan oluşan yaş meyve ihracatçımız, ürünü usulüne uygun tedarik etmediği gibi (kimyasal kalıntılar) ambalajı da maliyet görüp; bindiği dalı kesmektedir.

Öte yandan yaş meyve sebze ambalajlarımız, plaform ile köşe takozlu modellere takılıp kalmış gibidir. Hem kutu şeklinde hem de kağıt tercihlerinde yeni bir standarda ihtiyaç var gibidir.

SoliQ

Yeni standart ihtiyacını, Billerud’da görmüş ve  SoliQ adını verdiği bir konsept geliştirmiştir. http://www.freshservices.com/en/Fresh-Services/adresinden

daha detaylı bilgi alınabilir.

Tercih edilen kutu şekli, yukarıda açıklanan tiplerden hiç birine uymamaktadır. Köşe takozlu olmakla birlikte, köşelerde 3 kat karton olması, şekil olarak kutuyu çok mukavim hale getirmiştir. Ambalajı SoliQ adını taşıması, Billerud’un tavsiye ettiği cins ve gramajdaki kağıtların kullanılması ve Billerud laboratuarından geçer not alması ile mümkündür. Siteden anladığım kadarı ile, yapılan testler; hem nakliye koşullarını, hem sıcaklık ve rutubet farklılıklarını, ve hatta elleçleme şartlarına kadar geniş tutuluyor. Buna karşılık Billerud, tedarik zinciri boyunca mutlaka tasarruf sağlanacağını iddia ediyor. Çok faydalı bir çalışma olduğunu düşünüyorum.

Ambalaj maliyetini düşürmek isteyenler için: Bliss

Bliss nedir?

Aşağıdaki resimde görülen kutu modellerine genel olarak bliss adı verilir.

http://www.moenindustries.com/bliss.html

adresinden daha detaylı bakılabileceği gibi, daha iyi mukavemet (BCT), kutunun rafa konulduğunda ürünün kolayca görülebilmesi ve daha az oluklu mukavva kullanılması hedeflerini aynı anda gerçekleştiren kutu tipidir. Genellikle iki veya üç  parçadan oluşur ve kurulması için mutlaka aşağıdaki gibi makine gerekir.

Kutu şekilleri

Moen, içindeki ara bölmenin kutu içindeki pozisyonuna göre; E, H, T harfleriyle anılan modellerin yanında; kaç parçadan oluştuğuna göre de isimlendirme yapmaktadır.

Kutu şekilleri en iyi şu linkten görülebiliyor.

http://www.weplemons.com/boxdesigns.html

Plemons, blissleri üçe ayırarak açıklamış. Basit olanlar, köşe takozlular ve çift duvarlı olanlar şeklinde. Tiplerden birini tıkladığınızda, ona ilişkin çok sayıda örnek çıkıyor. Örneğin üzerine geldiğinizde ise resim büyüyerek; ambalajın daha iyi anlaşılması sağlanıyor.

Benim tespit edebildiğim, başlıca bliss katlama makinesi (bliss former, bliss erector) üreticileri şunlardır:

http://www.moenindustries.com/

http://www.swfcompanies.com/

http://www.weplemons.com/

http://www.maxcopackaging.com/machinery.html

http://www.grupoboix.com

Aralarında yalnızca Boix Avrupa menşeili iken diğerleri Amerika’lıdır. Boix bana, blissin çoğunlukla kuzey Amerika’da kullanıldığını söylemiştir.

Kullanım alanları

Bliss kutular; işlenmiş et/tavuk, deterjan/kimyasal/kozmetik, yaş meyve/sebze, taze/donmuş gıda maddeleri, içecek/meşrubat  gibi çok çeşitli sektörlerde kullanılıyor.

SWF’den aldığım ve işlenmiş tavuk eti için kullanılmak üzere, tasarlanmış bir bliss şekli:

Kutu ortasındaki parçalar, ilave BCT sağlamaktadır. Aynı sitede, şişeli içecekler, kova şeklindeki ambalajlar içindeki tutkal/kimyasal, teneke ambalajlı boyalar, şekerleme/çerez paketleri, ev temizlik malzemeleri, plastik kaplar içindeki süt ve sütten yapılmış ürünler için aşağıdaki kutu tipleri tavsiye edilmektedir:

 

Bliss niçin önemli?

• Maliyet düşürme denince aklına ilkin ambalaj fiyatı gelen müşterilerimiz için çok önemlidir. Daha az oluklu mukavva ile aynı mukavemeti sağlamak ve kutu kurma işçiliğinden kurtulmak için bir çözümdür. Ancak bunun için, müşteri, dolum yaptığı yere “bliss former” koymak durumundadır.
• Yaş meyve kasalarında plaformdan başka model tanımayan ihracatçılarımızın domates kutuları hemen her kış Rusya’da sorun yaşamaktadır. Bliss, daha fazla mukavemet sağlayacağı için avantaj getirebilir.
• FMCG müşterilerinin “daha yüksek” BCT beklentilerini, bliss ile karşılamak daha kolaydır.
• Her gün sayıları artan indirim marketlerinde, ürünü sergilemek; bliss ile daha kolaydır.