Paletin
çok sayıda parçadan oluşması ve kurulumu için makine gerektirmesi nedeniyle
fazla şansı olmayacağını düşünmüştüm. Daha sonra, ülkemizden birileri bu modele
(Unipal) yatırım yaptı ve satmaya
çalıştı. Ancak iyi bir pazar var ise oldukça sağlam bir palet modeli olduğu
kuşkusuzdur.
Hemen
hemen aynı dönemde, IKEA'ya mal veren ve tekstil sektöründe faaliyet gösteren
müşterilerden, alttaki palet modelinin talebi geldi. Üstteki model tamamen
oluklu mukavvadan yapılmış iken IKEA modelinin ayakları mihver borudandır.
Yoğun
talep olmadığından, ayakları "elle" fason olarak yapıştırmak yeterli
idi.
DS Smith, Çopikas'ı satın aldıktan sonra çeşitli fabrikalarını görme imkanım oldu. Fransa'daki fabrikalarda iki ayrı palet modeli üretiyorlardı. Bunlardan ilki aşağıdaki BINI modeli paletleri
yapıyordu.
Sonraları bu makine Türkiye'ye geldi ve halen de ülkemizde bulunuyor. İkinci
model ise Marquip tarafından geliştirilmiş ve tamamen kraft kağıdından palet
yapıyordu. Genel olarak kağıt esaslı paletler tutmadığından, özel olarak
diğerlerine göre daha pahalı malzeme kullandığından Marquip modelinin de
çalışmadığını düşünüyoruz.
Üstteki
palet, özel kesim kalıbı ile kesilmiş iki parça CB dalgalı oluklu mukavvadan
oluşuyor. Parçalar uygun yerlerine tutkal sürüldükten sonra, akerdeon gibi
büzüşüp-birbirlerine girerek tek parça haline geliyor. Amerika'da IPP
tarafından geliştirilen model, 2007'de Kaplamin'e teklif edilmiş ancak pazar
yokluğundan kabul edilmemişti.
IPP'ye
Göre Daha İyi Bir Çözüm, LIFDEK
IPP
paletini makine ile kurmak için (forkliftçi dahil) 7 kişilik vardiya gerekirken,
bu yazıyı hazırlarken gördüğüm LIFDEK paleti makine ile tek kişi veya manuel olarak
2 kişi kurabiliyor. (lifdek.com adresinden videolara bakmanızı tavsiye ederim.)
Lifdek'de IPP gibi özel kesimli iki parçadan oluşuyor ve tutkal sürmek
gerekmiyor.
DS Smith'in tasarlayıp "Revolution" adını verdiği
tek parça oluklu mukavvadan oluşan palet yukardadır. Modelin en güzel tarafı tek parçadan oluşması ve kurmak için makinenin de düşünülmesidir. Kurma makinesine www.lunnengineering.co.uk adresindeki "erector" videosu izlenebilir.
DS Smith'in tasarlayıp "Revolution" adını verdiği
tek parça oluklu mukavvadan oluşan palet yukardadır. Modelin en güzel tarafı tek parçadan oluşması ve kurmak için makinenin de düşünülmesidir. Kurma makinesine www.lunnengineering.co.uk adresindeki "erector" videosu izlenebilir.
Ülkemizde
geliştirilen kağıt esaslı paletler de var. Teksan'ın geliştirdiği üç ayrı model
(web sayfasına göre) bulunmaktadır.
İlk
model tamamen kağıt petekten yapılmışken, ikinci de petekle birlikte mihver
boru, oluklu mukavva ve köşebent de kullanılmış. Son modelde ise petek ve
plastik kombine edilmiş.
Teksan'ın
plastikli modeline benzeyen bir paleti LOSOTECH, kurma makinesi ile birlikte
dizayn etmiş. (losotech.com adresinden videosu izlenebilir.) Paletin üst kısmı
çift veya üç dalgalı oluklu mukavvadan oluşuyor ve makine ayakları oluklu
mukavvaya otomatik olarak geçiriyor.
Ülkemizden
bir başka örnek İkibin Ambalaj'ın sitesinden aldığım üstteki modeldir. Yoğun
oluklu mukavva ayaklar ile çok sağlam bir palete benzemektedir.
Sorunlar ve Çözümler
Kağıt esaslı paletlerde birkaç sorun görülmektedir:
- Bu paletler, ahşap palet kadar dayanıklı değildir. Elbette aynı dayanıklılığı sağlayacak şekilde üretilebilirler ama muhtemelen ahşaptan daha pahalıya mal olurlar.
- Yabancılar, genel olarak hafif yükler için düşünmüşler, biz ise İkibin Ambalaj'ın modelinde olduğu gibi sanki tahta palet yerine düşünmüşüz.
- Marka ve market zincirlerinin desteğini almadan (yani onların zorlaması olmadan) kağıt esaslı paletlerin artması pek mümkün görünmüyor.
- Mağaza ve depoların içinin kuru olması, kamyon kasalarının yağmur suyu almaması gibi "su"dan sebepler de var.
- Çok sayıda parçadan oluşma, elle kurulum gibi durumlar maliyeti arttırdığından, bazı modellerin piyasada tutunma ihtimalini zayıflatıyor.
Sonuç
Sanıyorum
90'ların sonu ile 2000'lerin başında kağıt esaslı paletler, gelecek vaad eden
bir iş olarak düşünüldü. İrili ufaklı çok sayıda oluklu üreticisi, palet
yapımına girişti ama beklenen iş hacmi ve karlılık yakalanamadı.2007'de bir yönetim kurulundan sonra Kaplamin'i gezerken, o zaman SCA adına yönetim kurulu üyesi olan Michael Schmidt, karton palet dizayn ettiğimizi gördüğünde; "biz 20 yıldır karton paletin zirve yapmasını bekliyoruz" demişti. Aradan sekiz yıl geçtikten sonra, halen kağıt/karton paletler zirve yapmadığına göre adam haklı. Sanki bu ürün grubundan çok şey beklemişiz/bekliyoruz.
Kağıt esaslı paletler hakkında ilave bilgi, resim ve teknoloji için şu sitelere bakılabilir (alfabetik sıralama):
| www.allcorrpallets.com |
| www.denika.com.tr |
| www.dppalet.com |
| www.ecoduro.com |
| www.eltete.com |
| www.fitalilaclama.com |
| www.ikibinambalaj.com |
| www.lifdek.com |
| www.losotech.com |
| www.palletkraft.be |
| www.teksanambalaj.com |
| www.turkuazkarton.com |
| www.yenipalet.com |
