Geçtiğimiz 10 gün içinde ambalaj atıkları, kahverengi kağıt, oluklu mukavva sektörlerini etkileme potansiyeline sahip uluslararası haberler yayınlandı. Aşağıda bana göre önemli olanlarını bir araya getirip-en sonunda kısaca yorumladım.
Almanya (1)
Almanya hükümeti plastik ambalajlara vergi getirmeye kara
vermiş. Habere göre Avrupa Birliği 2021’den itibaren toplanıp-geri
kazanılmayan/dönüşmeyen plastik ambalaj atıklarına 80 Euro Cent/kg vergi
getirmiş. Çoğu Avrupa ülkesinde olduğu gibi Alman hükümeti bunu devlet
kasasından (1,4 milyar Euro) ödeme yoluna gitmiş. Şimdi devlet kasasından
ödemekten vaz geçeceklermiş. Şirketlerin plastik vergisini ürün fiyatlarına
yansıtacağı kabul ediliyor. Alman vatandaşları yılda ortalama kişi başına 30 €
plastik vergisi ödemiş olacaklarmış.
Benzeri uygulamalar İspanya ve İtalya’da da başlamış.
Örneğin İspanya’da plastik üretici ve ithalatçıları kilo başına 45 Euro Cent
vergi ödemeye 2023 başında başlamışlar.
Birleşik Krallık (2)
Hükümet yukarıdaki Almanya gibi 1 Nisan 2024’ten geçerli plastik
ambalaj ve plastik eşya üretici, ithalatçı ve bunların müşterilerine vergi
getiriyormuş. Yazıda verginin kaç olacağı açıklanmamış ama yılda 10 tondan az plastik
üreten veya ithal edenlere muafiyet verilmiş.
Verginin amacı geri dönüşümden elde edilmiş (recycled)
plastik kullanımı arttırmak, geri toplama ve dönüşüm miktarını arttırmak, çöpe
atılmayı ve toprağa gömülmeyi azaltmak şeklinde açıklanmış.
Rusya (3)
Rusya “ekolojik toplama ücreti” şeklinde adlandırılan atıkları
toplama vergisini 37 kat arttırmayı planlıyormuş. Oluklu mukavva sektörü
açısından bunun anlamı ambalaj fiyatlarına %15 zam yapılması demekmiş. Ülkedeki
kağıt esaslı ambalaj üretici dernekleri yaygarayı koparmış. Üreticiler yeterli
toplama ayırma işletmesi olmadığından, geri toplama/kazanma mevzuatı
şartlarının yerine getirilmesinin imkânsız olduğunu ileri sürmüşler. Bir kısmı
ise yatırımlarını ülke dışına kaydırmaktan bahsetmişler.
Çin (4)
Çin Finansman Bakanlığı, 21 Aralık 2023 tarihli duyurusu ile
çok sayıda kâğıt/karton ürün ithalatındaki gümrük vergisini sıfırladı. Bu yıl
başından itibaren hurda esaslı kağıtlara uygulanan %5-6’lık vergiler de
sıfırlanırken, virjin Kraftlara uygulanan %2-3’lük vergiler yerinde kaldı.
Vergi düzenlemesinin Çin’in hurda kâğıt ithalatını
arttırması bekleniyormuş. Bu yılın ilk 11 ayında ondüle kağıtları ithalatı %48
artışla 3,22 milyon ton ve linerlerin ithalatı %67,7 artışla 3,55 milyon tona
ulaşmış.
Kızıl Deniz (5)
Yemen asıllı Hutsi’lerin Kızıl Deniz’deki gemilere yönelik eylemleri
kağıt sektörünü de etkilemiş. Kızıl Deniz yoluyla gitmek üzere yola çıkacak
gemilerin planlanmış yüklemelerinin yapılamadığı, nakliye şirketlerinin
konteyner başına üç-beş bin USD ilave ücret talep ettiği, Ümit Burnu’ndan
dolaşan gemilerde en az on günlük ilave teslimat süresi gerektiği gibi örnekler
varmış. Çin yeni yılı sonrasına hazırlık yapan bazı alıcılar konteyner fiyat
artışını sineye çekerken; Çin’e ihracattan başka yolu olmayan Avrupalı kâğıt
üreticileri durumdan memnun değilmiş.
Yorum
Almanya ve Birleşik Krallık’taki plastik ambalaj vergileri oluklu
mukavva sektörü açısından oldukça iyi. Kullan-at plastik ambalajların bir
kısmının (mesela fast food kutuları) oluklu mukavvaya dönebilir.
Rusya’nın geri kazanmaya, toplama-ayırmaya bu kadar önem
vermeye başlaması ilginç. Bakalım arkasından ne gelecek?
Çin neredeyse oluklu mukavva kağıdını ülkede üretmeyin
demeye başlamak üzere. Yıldan yıla oluklu mukavva kâğıdı ithalatındaki artış korkunç
ve daha da artacak. Avrupalılar için iyi, bir de Kızıl Deniz sorunu hallolursa.
Kızıl Deniz sorununun ülkemize etkisi olumsuz. Avrupalı
satıcı uzak doğudaki alıcıdan fiyat farkını alamazsa elindeki malı (hurda, kâğıt)
ülkemize vermeye çalışacaktır.
Kaynaklar
(1) https://www.packagingnews.co.uk/news/international/german-government-planning-to-introduce-plastic-packaging-tax-14-12-2023
(2) UK to raise plastic packaging tax from April 2024, www.risiinfo.com, 14 Aralık 2023
(3) Environmental tax increase raises red flags for Russian packaging producers, www.risiinfo.com, 19 Aralık 2023
(4) China to keep zero import tariffs on major P&B grades in 2024, www.risiinfo.com, 21 Aralık 2023
(5) Red Sea crisis threatens to impact European P&B exports to Asia, www.risiinfo.com, 20 Aralık 2023
