Sektörümüzde en genel ürün bölümleme, normal kutu (A.box, Fefco 02XX), özel kesimli (ştanz, die-cut, kalıplı kesim) ve levha (safiha, Fefco 01XX) şeklindedir. Sektörün yeni geliştiği, çok renkli baskı makinelerinin henüz kullanılmadığı dönemlerde bu tanımlar (gruplandırmalar) yeterli iken; teknoloji seviyesinin yükselmesi, özel kesim kutu çeşitliliğinin artması, dip kilit yapıştırmadan 6 nokta yapıştırma makinelerini gerektiren kutu tiplerinin çoğalması ile bu sınıflandırma yetersiz kalmıştır.
Sınıflandırma yetersizliği, ülkemize has bir durum olmayıp-Avrupa'da da gözlenmektedir. Fefco'da ya aşağıdaki gibi müşterilerin nihai sektörlerine göre, satışlar sınıflandırılmakta;
veya bizden daha dar tutularak; özel kesim veya değil gibi bakılmaktadır. Bizce oluklu mukavva ambalaj ürünlerimizi gruplamak için şu kriterler dikkate alınmalıdır:
- Belirli bir sektörde kullanılan aynı kutu tipinden birbirine yakın ebattaki kutular (beyaz et sektöründe kullanılan kasa kutular gibi),
- Belirli bir sektöre yönelik kullanılan çoğunluğu aynı dalga cinsinden farklı ebat ve/ya gramajdaki kutular (çoğunluğu triplex olan otomotiv sektörü kutuları gibi)
- İçindeki nihai ürünler aynı şekilde satılan, benzer şekilde üretilen çeşitli cins, gramaj ve ebattaki kutular (raf ambalajları gibi)
Seramik kutuları: Hemen hepsi özel kesimli makinelerde üretilir. Bir kısmında dip yapıştırma makineleri gerekebilir. Kullanılabilen en düşük gramajlar tercih edilir. Çoğunlukla B dalgadır.
Pizza kutuları: Çoğunluğu E dalgadır ve tamamen özel kesimlidirler. Üretildikten sonra, 50-100 adetlik paketlerde, şiringe sarılı olarak müşteriye teslim edilmektedirler.
Yaş meyve-sebze kasaları: İçindeki ürüne göre (domates, portakal vs) değişen kutu ebatları ve kağıt cins ve gramajları söz konusudur. Soğuk hava şartlarında depolanması/nakliyesi gerektiğinden virjin kağıtlarla üretilmektedirler.
Beyaz et kasaları: Model olarak yaş meyve sebze kasasına benzemekle birlikte, müşterileri yukarıdaki yaş meyve sebze müşterilerinden farklı özellik gösterirler. İçine girecek ürüne göre düşük gramaj, küçük ebat veya hurda esaslı kağıt kullanılması söz konusudur.
Raf ambalajları: İnce/mikro dalga, düşük gramaj, çok renk ortak özellikleridir. Rafa konulurken, kutunun bir kısmının çıkarılıp-atılması gerekir. Özel kesimli makineden sonra, 3-4 nokta yapıştırma makinesi kullanılıyor olabilir.
İçecek sektörü kartonları: Slip sheet, tava, radiuslu levha gibi çeşitli isimlerle anılan ürün grubudur. Temel olarak tava modeli ve türevleri ile levha modeli ve türevleri şeklindedirler. Önemli bir kısmı baskısızdır.
Otomotiv ambalajları: En bilinen ve aşağıda şekli olan kutu tipi, modül (veya kit) adını alır. Bir kaç parçadan oluşan ambalaj; palet dahil minimumhacimli (ilk resimdeki gibi) halde müşteriye teslim edilir.
Heavy duty ambalajlar: İlk anda otomotiv ambalajı gibi algılansa da, tirajı çok düşüktür. Ahşap ve plastikle kombine ambalaj modelleri söz konusudur.
Başka ürün grubu yok mu?
Yukarıda açıklananlar, ilk anda akla gelen ve çok bilinenlerdir. Bunlardan başka; tote, oktabin, high graphics,...gibi gruplar da düşünebilinir. Önemli olan bir ürün grubunu oluşturduğunuzda (planladığınızda) onu yeterince üretiyor olmanızdır. O grup için yapacağınız bir yenilik/iyileştirmenin maliyetini gruptan geri kazanabilmektir.
Ürünleri gruplandırmanın ne faydası var?
- En önemli faydası, ekonomiktir. Aynı ürünü, bir yerde ucuz bir başka yerde pahalı satma hatasından kurtulma şansı verir.
- Çok üretilen ürünlerin maliyetinde tasarruf sağlanması daha çok iş yapma şansı verir.
- Ürün
kalitesinde standardizasyon (kağıt cins ve gramajlarındaki ortak hareket)
üretim maliyetlerinde ve firede düşme sağlar.
