“Tekrar kullanım” araması yapıldığında öne çıkanlar şu şekildedir:
Plastik Kasa ve Kutular
Sert plastik ve plastik oluklu malzemelerden yapılmış; katlanıp-küçülebilen, iç-içe geçebilen veya olduğu gibi geri dönen ambalajlar. Plastik olukludan yapılanlar, genellikle oluklu mukavva kutular gibi yatay hale gelebiliyor.
Plastik olukludan yapılmış ve bulaşık makinesinde yıkanabilen pizza kutusundan, kiralanıp-taşınma sırasında kullanılan kutu servislerine kadar kullanım alanları mevcuttur. En ilginç kullanım alanlarından biri ise online olarak alınan ve iade edilmek istenen ürünlerin, topluca ve plastik kutularla ilgili satıcılara gönderilmesi servisi “Happy Returns” (1) olarak göze çarpıyor. Tüketici iade etmek istediği ürünü, alış veriş merkezindeki Happy Return noktasına getirdiğinde iade tamamlanmış oluyor. Tüketicinin ambalajlamak ve kargoya vermek gibi yüklerden kurtulması sağlandığı gibi satıcı da iade almayı outsource etmiş oluyor.
İkinci Kere Kullanılan Oluklu Mukavva Kutular
Kaynakların ikinci sırasında Salazar Packaging’in bir videosu var. Burada kullanılmış kutunun nasıl tekrar kullanılacağı açıklanıyor. Videoya göre kutunun kulak yapıştırması iki tane çift yönlü bant ile sağlanmış.
Kutu açıldıktan sonra, kulak da açılıyor ve ilkinde aktif olmayan bandın, üzeri açılarak kulak yapıştırılıyor. İlk seferde kutu dışında olan baskılar ikincide kutu içinde kalıyor. Bu çözüm nispeten küçük ve tek dalgalı kutulara uygulanabilir görülüyor.
Çok Kere Kullanmayı Sağlayan Aparatlar
Oluklu mukavva ambalajı tekrar tekrar kullanmayı sağlayan, üstteki resimlerdeki aparatlar, kutunun üst kapaklarını fermuar gibi bir arada tutuyor. Anladığım kadarıyla plastik ve benzeri maddelerden yapılmış olan bu tutucular, üst kapakların bantlanmasına gerek bırakmıyor. Buna ilişkin yine Salazar Packaging’in videosu (3)’dedir. (4) ve (5) numaralı kaynaklarda bu aparatların ne denli faydalı olduğunu açıklayan yazılar var.
Ambalaj Harici Bir Şeyler Dönüştürme Önerileri
Kullanılmış kutuyu, ambalaj harici bir amaçla kullanmaya yönelik çok sayıda kullanım alanından bahsediliyor. Yukarıdaki iki örnekte kitaplık ve oyuncak uçak haline getirilmiş kutular bulunuyor. (6) ve (7) numaralı kaynaklarda ise bunlara benzer tavsiyeleri veriyor. İnternette, gelen Amazon kutularını nasıl değerlendirelim gibilerden çok sayıda (bana göre önemli bölümü kullanışsız) tavsiyeleri bulmak mümkündür.
Kağıt Esaslı Tekrar Kullanılabilen Kutular
Yukarıdaki kutu çeltik saplarından elde edilmiş, gıda temasına uygun (8) ve tek kullanımlık take away kutuları yerine düşünülmüş. Ofisten verilen yemek siparişlerinde kullanılıyor ve üzerindeki barkod vasıtasıyla kime gittiği ve geri gelip-gelmediği takip edilebiliyor. Geri gelenler yıkanıp-tekrar kullanıma sokuluyor.
Tekrar Kullanımın Faydaları ile Ekonomisinden Bahsedenler
Kutuların tekrar kullanılması, maliyet tasarrufu, atıkların toprağa gömülmesine engel olma, yeni hammadde üretilmemesi suretiyle çevreyi koruma ve enerji tasarrufu sağlama gibi dört önemli fayda sağlıyor. (9)
Bazı şirketler, tekrar kullanım konusunu kendilerine iş edinmişler. (www.gearedforgreen.com) Geri alınan ambalajların toplandığı depolarda, ambalajların tasnif edilip-tekrar kullanılabilirliğinin kontrol edildiği ve sisteme geri verildiği modeller geliştirmişler. Önerdikleri çözümlerde plastik ambalajlar öne çıksa da çok güzel maliyet analizleri yapmışlar. (10)
Sonuç Olarak
Tekrar kullanım henüz oturmamış bir kavram gibi duruyor. Çözümler önemli oranda plastik ambalaja dayandırılıyor. Oluklu mukavva kutunun tekrar tekrar kullanılabilmesi için herhalde öncelikle normalden biraz daha mukavemetli ve belki biraz da virjin kağıtlarla üretilmesi gerekiyor.
Kaynaklar:
