Hurda
İhracatı Serbest
1
Haziran itibarıyla, hurda kağıt ihracatının önündeki engel kaldırıldı. Artık
isteyen istediği kadar hurda kağıdı ihraç edebilecek. (Bu yazıda hurda veya
atık kelimeleri yalnızca oluklu mukavva kağıdı üretiminde kullanılabilecek
hurdaları açıklamaktadır. Kağıt ise oluklu mukavva üretiminde kullanılan kağıt
anlamındadır.) Hurda ihracatının önünün açılması, ülkemize döviz kazandıracak bir gelişme olduğu için kuşkusuz iyidir. Ancak Türkiye net hurda ithalatçısı olduğundan, ülkemizden yüksek kaliteli hurdalar ihraç edilecek, yerli kağıt fabrikalarının fire oranları yükselecek ve içeride kağıt maliyetlerinin (dolayısıyla fiyatlarının da) artmasıyla neticelenecektir. Sağ olsun devletimiz, ilgili tarafları anlamadan/dinlemeden böyle bir karar almıştır.
Hurda fiyatları hızla yükselmeye başlayacaktır. Yükselen hurda, kağıt fiyatını arttıracaktır. Kağıt fiyatı oluklu mukavva fiyatlarının artmasına neden olacaktır. Bu döngüdeki bütün oyuncular, düzenli olarak fiyatlarını arttırmak zorunda kalacaktır. Oluklu mukavva satın alıcıları, sürekli artan kutu fiyatlarını kendi şirketlerine anlatmakta zorlanacaktır. Nihayetinde artan hurda, kağıt ve kutu fiyatları bütün topluma enflasyon olarak görünecektir.
Dünyada
Neler Oluyor?
RISI’de
1 Haziran tarihinde yayınlanan yazılara göre, dünyada da hurda fiyatları artış
trendine girmiştir. Avrupa’dan-Amerika’ya bütün pazarlarda 5-10 $’lık artışlar
bildirilmektedir. Mart ayında başlayan Çin’in hurda kağıttaki düşük
kontaminasyon oranı uygulaması, ilk başta hurda ihracatçılarını sıkıntıya
sokmuş olsa da şimdilerde “iki kere ayıklanmış” gibi kalitelerin satışının
artmasıyla dengeye gelmiş gibidir. Çin’in uygulaması Amerikalılardan ziyade kendi içinde büyük sıkıntı yaratmaktadır. Bazı kağıt fabrikalarının şu ya da bu nedenle duruş yaptığı, Çin’in içindeki kaliteli hurda fiyatının 500 USD’ye kadar tırmandığı buna karşılık ABD’den ithal edilen aynı kalitenin 300 USD gibi olduğu anlaşılıyor. Bir kısım hurda ihracatçısının kaliteli malı Çinlilere ileride daha pahalı satmak üzere stokladığı da gelen haberlerdendir.
Bundan sonra ne olursa olsun hurda fiyatı artma eğilimini koruyabilir. Çin, kontaminasyon oranını düşürse hurda çekişini aniden hızlandıracağından fiyatlar yükselir. Bu haliyle bırakırsa, kaliteli hurdanın fiyatı artmaya devam eder. Toplama ayıklama şirketlerinin daha temiz hurda elde etmek için maliyetleri artacaktır. Artan maliyetler bütün hurdaların fiyatlarına yansıyacaktır.
Kağıt
Maliyetini Arttıran Diğer Unsurlar
İlk
bakışta fazla ilgili görünmese de artan kurlar, hem ülkemizin enerji maliyetini
hem de enflasyonu arttırmaktadır. Kağıt üretiminde enerji maliyetinin 30%
civarında olduğu hesap edilir. Kağıt fabrikasının bütün bakım onarım ve yedek
parça gideri maalesef yabancı parayla ödenmektedir.Pratikte kağıt fabrikası yalnızca çalışanlarına ve hurdacılara Türk Lirası cinsinden ödeme yapar. Diğer tüm giderleri toplamın 60%’ına yakındır ya doğrudan € veya $’la veya enerji gibi nihayetinde bunlara bağlıdır. Kurlar yükseldikçe kağıt maliyeti artacaktır.
Selüloz fiyatları bin dolar seviyesine ulaşması, Kraft liner ve NSSC gibi virjin kağıt fiyatlarını çok arttırmıştır.
Avrupa’daki
Gelişmeler
Yılbaşına
göre miktar bulunabilirliği artmıştır. Oluklu talebi çok güçlüdür ve dünya
kupası ile yaş meyve-sebze üretiminin başlamasıyla da canlı kalmaya devam
etmesi bekleniyor. Bu yıl devreye girmesi planlanan yeni kağıt fabrikalarının, kağıt fiyatlarını ancak gelecek yıl etkilemesi umuluyor. Kağıt satıcılarının Avrupa’da bir fiyat baskısı olursa uzak doğuya ihracat şansı bulunuyor.
Özetle
Batıdaki
canlı talep, yükselen kurlar ve enflasyon ile hurda konuları önümüzdeki aylarda
hem kağıt hem de kutu fiyatlarını arttıracaktır.
