Kağıt Esaslı Ambalajları Azaltma Amaçlı Trendler

Birkaç ay önce plastik ambalajları azaltmaya yönelik gelişmeleri RISI’de ( www.risiinfo.com) çıkan iki aylık makalelere dayanarak(linki burada) yazmıştım. Dürüst olmak gerekirse, kağıt esaslı ambalaj kullanımını azaltma amaçlı bazı gayretler de var. Aşağıda, okuduğum/rastladığım çalışmaları özetlemeye ve yorumlamaya çalışacağım.


Oluklu Mukavva Yerine Plastik Oluklu

 

Çinli e-ticaret şirketi JD, mücevher, makyaj malzemesi, saat, cep telefonu gibi küçük ve orta boylu ürünler için resimdeki plastik oluklu kutuyu kullanmaya başladı. 10 kez kullanma hedefli bu kutu müşterilerin %10’u tarafından tercih edilirse; JD 32,5 milyon RMB/yıl tasarruf etmiş olacak. Müşteriler, ödeme ekranı sırasında bu kutuyu tercih ettiğinde alışveriş puanı da kazanmış olacak. (1)
Yazıda net olarak açıklanmıyor ama, teslimat sırasında kargo görevlisi yeşil kutuyu geri alacak.


Diş Macunu Tüpleri Kutusuz Satılsın

Bana gelen bir videoya (2) göre, yalnızca ABD’de yılda 9 milyar diş macunu kutusu (tüpün dışındaki karton kutu) satılıyormuş. Video, bu kutuların hiçbir işe yaramadığını ama maliyeti arttırdığını söyleyerek destek istiyor. İzlanda örneğini veriyor ve orada insanların kutusuz macun almayı tercih ettiğini söylüyor.


Kutu Yerine Bez Torba veya Cam Kavanozla Teslimat

The Wally Shop, ABD’de ısmarladığınız bakkal/manav ürünlerini tekrar kullanılan ambalajlarla teslim eden ilk servis olduğunu iddia ediyor. (3) Ekmek, makarna ve taze sebze/meyveler, bez torba veya cam kavanozlarda bisikletli kuryeler tarafından adresinize teslim ediliyor. Ambalajlar boşaldığında da kuryeler geri almaya geliyorlar. Başlangıçta yalnızca Brooklyn’de olan bu servis yavaş yavaş diğer semtlere de yayılacakmış.


Walmart’ın Yaş Sebzelerinizi Buzdolabınıza Yerleştirme Hizmeti

İki yıl kadar önce kargo şirketleri aracılığıyla bu servisi vermeye başlayan Walmart (4) hizmetin başarısız olması üzerine vaz geçmiş. Şimdi kendi teslimat elemanlarını işe almış ve bu hizmete yeniden başlamış. Buzdolabınıza girecek ürünleri aldığınızda, teslimat görevlisi kapınıza geldiğinde sizden bir seferlik kapı açma şifresi istiyor ve içeri girip-dolabınıza ürünleri yerleştiriyor. Siz, görevlinin başlığındaki kameradan ne yaptığını izleyebiliyorsunuz.


Özellikle e-Ticaret Şirketlerinin Ambalaja Karşı Niçin Bu Kadar Gayreti Var?
İşin aslı “E-Ticaret ve posta yoluyla yapılan her 1 dolarlık satış için, normal perakende alışverişe göre 7 kat daha fazla oluklu mukavva kullanılıyor.” (6) Bu ifade RISI’den Derek Mahlburg’a ait ve yeni yapılan bir çalışmanın sonucu olarak ifade ediliyor.

Yukarıdaki iki görseli (6)’dan aldım. İlk grafik, 2019’da Çin’de yapılacak teslimatların 60 milyar pakete ulaşacağını ve 2017’nin iki katı olmuş olacağını tahmin ediyor. İkinci ise 17,9 milyar plastik torba ile 8,6 milyar oluklu mukavva kutunun yakılmak zorunda kalındığından bahsediyor.

Konunun üç boyutu var: İlki e-ticaret normalden çok daha fazla oluklu mukavva kutu kullanılmasını zorunlu kılıyor ve sektörümüzü büyütüyor. İkinci boyut ise ikincil ambalaj malzemelerinin (dolgu/sargı malzemeleri, taşıma ambalajı vs) esas ürünü taşımaktan başka fonksiyonu olmamasıdır. Ayrıca tüketiciler, taşıma ambalajın boş olduğundan, çok fazla dolgu malzemesi kullanıldığından, ürünün demonte geldiğinden,…vb yakınmaktadır. Bunun üzerine Amazon ambaj lideri Kim Houchens “Hedefim, birkaç yıl içerisinde her türlü ambalajı sıfırlamaktır.” (7) demektedir. Kast edilen ambalaj taşıma amaçlı olanlardır ve üreticilerle yapılan çalışmalar neticesinde birincil ambalajın müşterinin kapısına kadar ulaşması hedefinden bahsedilmektedir. İlaveten 2016’dan bu yana Amazon’un ambalaj malzemelerin %19 gibi çok büyük oranda azalttığı vurgulanmaktadır.

Yine aynı yazıda JD’ye benzer uygulamaların Hindistan’da da olduğundan ve ABD’de konuşulduğundan anlatılmaktadır.


Üçüncü Boyut
Halen fazla dile getirilmeyen esas boyut ise Çin’den başlayarak çeşitli ülkelerin ambalaj atıklarının ithalatına sınırlama getirmesidir. Ambalaj atıklarındaki kontaminasyon oranlarının düşürülmesi, yükleme öncesi kontrol prosedürü vb uygulamalarla Asya ülkeleri, “atık kağıt, atık plastik ithalatını istemiyorum” demektedir. Sonuçta, ABD ve Avrupa’dan çıkan atıklar yıllardır Asya’ya geri kazanılmak (biraz da çöplerden kurtulmak amaçlı) ihraç ediliyordu. Ama Asya’da konulan regülasyonlar, atıkların çıktığı ülkelerde birikmesine yol açtı. Çok kısa bir sürede ambalaj atıklarının nasıl geri kazanılacağı ve/ya yok edileceği bulunamazsa, toplumlarda ambalaja karşı kaygılar daha da artacaktır.


Yorumum
Yıllarca hep ambalajın kişi başına daha çok tüketilmesi gerektiğinden, batıdaki istatistiklerden bahsettik. 2017’de Çin’in atık kağıt ithalatını zorlaştırmasıyla her şey değişmeye başladı. Ülke olarak yapmamız gerekenleri de önceden yazmıştım.  Görebildiğim kadarıyla Çin, kağıt sektörünü atık ithalat prosedürleriyle ülkesinin dışına sürüyor. Benzeri atık ithalat zorlukları giderek artacak ve batıda ambalaj atıkları sorunu daha da büyüyecektir. Ve toplumlar, madem ambalaj atıkları başımıza bela, o halde ambalajsız (veya Amazon gibi en az ambalajla) alalım mantığına gelecektir. Korkarım birkaç yıla kadar, kişi başına oluklu mukavvanın az kullanılması bir tür gelişmişlik ölçüsü olabilir.


Yararlanılan Kaynaklar:

(1) https://jdcorporateblog.com/jd-com-launches-new-reusable-package-initiative/

(2) https://youtu.be/EcnAYdrV074

(3) https://www.weforum.org/agenda/2019/02/return-of-the-milkman-pushing-packaging-out-of-the-us-delivery-process

(4) https://www.youtube.com/watch?v=0THVdc1snQE

(5) www.risiinfo.com da 16 Temmuz 2019’da yayınlanan “E-commerce is powering paper packaging demand, but its impact will weaken over five years” başlıklı yazı

(6) https://www.thatsmags.com/china/post/26875/china-aims-to-tackle-plastic-delivery-packaging

(7) www.risiinfo.com da 19 Temmuz 2019’da yayınlanan “US box shipments mostly flat as players plan for seasonal pickup, new Aug.1 rule from Amazon” başlıklı yazı